چگونه قاجاریه در ایران به قدرت رسید
قسمت اول قسمت دوم قسمت سوم قسمت چهارم ایل قاجار به‌عنوان یکی از قبایل ترک‌زبان ایران در سده‌های میانه به‌ویژه دوران صفوی و قاجار، نقش اساسی در تأسیس سلسله قاجار داشت. این ایل از مناطق شمال خراسان و گیلان به نواحی مرکزی ایران کوچ کرد و با مهارت در شکار و اسب‌سواری، جایگاهی اجتماعی و […]
هخامنشیان ظهور امپراطوری ها
قسمت اول قسمت دوم امپراتوری هخامنشیان پایه‌گذار نخستین حکومت فراگیر در تاریخ ایران بود. کوروش بزرگ با فتح بابل و صدور منشور حقوق بشر، پیام‌آور مدارا و توسعه تمدن باستان شد. داریوش اول با ساخت جاده شاهی و ایجاد واحد پول یکپارچه، زیرساخت اقتصادی و ارتباطی گسترده‌ای بنا نهاد. معماری باشکوه تخت جمشید و پارتنون […]
سکاها اقوام آریایی تبار از تاریخ ایران باستان
سکاها یکی از تاثیرگذارترین اقوام سواره‌نظام ایران باستان بودند. این تمدن جنگ‌جو با تسلط بر هنر اسب‌سالاری و تیراندازی، چهره‌ای منحصر به فرد در تاریخ ایرانی پدید آورد. گستره قلمرو سکاها از دشت‌های آسیای مرکزی تا مرزهای غربی ایران کشیده می‌شد و مسیرهای تجاری نظیر راه ابریشم را تحت کنترل داشتند. هنر فلزکاری و […]
نادر شاه افشار نجات یک سرزمین
قسمت اول قسمت دوم قسمت سوم نادر شاه افشار از بزرگ‌ترین، شجاع و مقتدر فرمانروایان ایران در قرن هجدهم بود که با نیروی بی‌نظیر نظامی و استراتژی بی‌بدیل مرزهای امپراتوری صفوی را بازسازی کرد و ایران را به اوج اقتدار رساند. او در لشکرکشی به هند توانست گنجینه به دست آورد و نام خود را […]
بابک خرمدین دلاور آذربایجان
بابک خرمدین یکی از برجسته‌ترین قیام‌کنندگان علیه خلافت عباسی در قرن نهم میلادی بود. او از منطقه آذربایجان برخاست و در برابر ظلم و ستم سیاسی مقاومت کرد. بابک خرمدین با تکیه بر حمایت مردم محلی و مهارت نظامی‌اش، سال‌ها قلعه بابک را پایگاه خود قرار داد و نیرویی منظم را رهبری نمود. قیام خرمدین […]
کوروش بزرگ پایه گذار منشور حقوق بشر
قسمت اول: قسمت دوم: کوروش بزرگ، بنیان‌گذار امپراتوری هخامنشی در قرن ششم پیش از میلاد، نخستین حکمران ایرانی بود که وحدت سیاسی گسترده را فراهم کرد. منشور حقوق بشر کوروش، اولین سند تاریخی در حمایت از آزادی‌های مدنی، نمادی از عدالت و تسامح اوست. او با ازدواج‌های دیپلماتیک و احترام به آداب ملل گوناگون، […]
مادها ظهور و سقوط یک امپراطوری
امپراطوری مادها در قرن هشتم پیش از میلاد در فلات ایران شکل گرفت. مادها با رهبری دیاکو واحد سیاسی و نظامی منسجمی ایجاد کردند. پایتخت مادها در هگمتانه جای داشت و به دلیل معماری قدرتمند شناخته می‌شد. این امپراطوری نخستین حکومت ایرانی بود که فرهنگ، هنر و زبان زاگرسی را گسترش داد. ساختار حکومتی مادها […]
سلسله عیلامی حکومت فراموش شده ایران باستان
در دل هزاره‌های سوم تا نخست پیش از میلاد، تمدن عیلامی نه به‌عنوان امپراتوری، که به‌مثابه پیکره‌ای زنده از نوآوری در جنوب‌غرب ایران می‌درخشید. پایتخت‌های شکوهمندشان — شوش، انشان و دوراونتاش (چغازنبیل) — گواهِ معماریِ حیرت‌انگیز، سامانه‌های آبیاریِ پیشرفته و نخستین نشانه‌های خطّ پروتو-عیلامی بودند. آنان نه تقلیدگر، که خالق بودند: از پیمان‌های بین‌المللی با هیتی‌ها تا فرمانروایی زنانی چون ملکه ناپیراسو. عیلامی‌ها با […]
یعقوب لیث صفاری مردی که میخواست ایران به اوج خودش برسد
در دل آشوب سده‌ی سوم هجری، یعقوب لیث صفاری، پسر مسگر سیستانی، از خاکسترِ فراموشی برخاست و افسانه شد. او نه اشراف‌زاده بود، نه عرب‌دست؛ با اراده‌ای فولادین نخستین دولت مستقل ایرانی پس از اسلام را بنیان نهاد. شمشیرش نه برای کشورگشایی، که برای شکستنِ بندِ اطاعت از خلفای عباسی برکشیده شد. فتحِ هرات، کرمان و شیراز، طنینِ غرورِ فراموش‌شده‌ی […]
مانکجی مردی که زرتشتیان را نجات داد
در قلب تاریکی سده نوزدهم، مانکجی لیمجی هاتریا، تاجری پارسی، به قهرمانی فراموش‌نشدنی برای همکیشانش بدل شد. شاهد رنج زرتشتیان هند تحت سیستم ظالمانه جزیه (مالیات تحقیرآمیز) و محدودیت‌های شدید، مانکجی دست به کار شد. او نه تنها با سخاوت شخصی به نجات نیازمندان شتافت، بلکه پا را فراتر نهاد. با سفرهای پیگیر به لندن و استفاده هوشمندانه از نفوذ […]