عبدالحسین تیمورتاش تاج بخش بی سر
عبدالحسین تیمورتاش سیاستمدار برجسته دوران پهلوی اول بود که بهعنوان وزیر دربار رضا شاه شناخته میشود. او با مدیریت کارآمد، اصلاحات ساختاری و تقویت دستگاه اداری را در برنامه کاری خود قرار داد. حمایت او از بنیانگذاری وزارتخانههای جدید، تأسیس بانک مرکزی و توسعه نظام مالی، زمینهساز پیشرفت اقتصادی ایران شد. تیمورتاش همچنین در سیاست […]
حمله اعراب به ایران
حمله اعراب تازی به ایران در سده هفتم میلادی و اوایل قرن اول هجری، نقطه عطفی در تاریخ این سرزمین بود. با فتح قادسیه در سال ۱۳ هجری، نبرد نهاوند در ۲۱ هجری و فروپاشی امپراتوری ساسانی، عناصر سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران با موج نوینی از تمدن اسلامی آمیخته شدند. این تحول زیربنای گسترش […]
میرزا کوچک خان وطن پرست یا وطن فروش؟
میرزا کوچک خان جنگلی، رهبر برجسته جنبش جنگل گیلان، در اوایل قرن بیستم با اندیشه استقلال و عدالت اجتماعی، به دفاع از حقوق مردم شمال ایران پرداخت. او با سازماندهی نیروهای بومی و تکیه بر حمایت اهالی گیلان، در برابر نفوذ انگلیس و حکومت مرکزی مقاومت کرد. پایهگذاری حکومت محلی آزادی در آستارا و تالش، […]
بابک خرمدین
بابک خرمدین، رهبر شجاع جنبش خرمدینی در اوایل قرن نهم هجری، نماد قهرمانانه مقاومت ایرانیان علیه خلافت عباسی است. او در گستردهترین قیامهای ضد استعماری توانست در مناطق آذربایجان و کردستان اردوگاههایی مستحکم ایجاد کند. بابک با تاکتیکهای چریکی و شناخت دقیق از جغرافیای کوهستانی، سالها مهلت نفس به نیروهای مهاجم نداد. تجلیل از هویت […]
یعقوب لیث صفاری دشمن اسلام یا خدمت گذار خلیفه؟
یعقوب لیث صفاری، بنیانگذار سلسله صفاریان و نخستین فرمانروای مستقل سیستان، در دوره اسلامی بهعنوان چهرهای تاثیرگذار در تاریخ ایران شناخته میشود. او که از خانوادهای کشاورز برخاست، با شجاعت و نبوغ سیاسی توانست قلمرو وسیعی را تحت سلطه خود درآورد و پایههای حکومتی مقتدر بنیان نهاد. یعقوب لیث با تمرکز بر تقویت اقتصاد، ساختار […]
رئیسعلی دلواری و دلیران ایران
رئیسعلی دلواری، سردار رشید جنوب ایران، با رهبری قیام مردمی تنگستان در برابر استعمار بریتانیا، نماد مقاومت و عزت ملی است. شخصیت تاریخی رئیسعلی با شجاعت بینظیر و بصیرت سیاسی، راه دفاع از استقلال ایران را گشود. مبارزات ضد استعمار این سردار دلیر در باروی بیشاپور و ساحل خلیج فارس، میراث گرانبهایی برای تاریخ ایران […]
تاریخچه زبان پارسی
تاریخچه زبان فارسی بیش از دو هزار سال قدمت دارد. فارسی باستان در دوران هخامنشیان بهعنوان زبان رسمی امپراتوری ایران مطرح شد. بعدها در دوره ساسانیان، فارسی میانه با آثار ادبی و کتیبههای توسعه یافت. ورود اسلام و تأثیر زبان عربی، بستر شکلگیری فارسی نو را فراهم کرد. فردوسی با سرودن شاهنامه، پاسداری از ساختار […]
داستان حسن صباح و حشاشین
حسن صباح چهرهای مرموز و تأثیرگذار در تاریخ ایران زمین است. مرزهای ذهنی بسیاری را جابهجا کرد. او با نام کامل حسن بن صلاح الدین در قرن پنجم هجری بهعنوان مؤسس فرقه حشاشین شناخته شد. ساخت قلعه الموت در دامنههای رشتهکوه البرز نقطه اوج استراتژی سیاسی و نظامی او بهشمار میرود. صباح با بهرهگیری از […]
پیدایش ایران به روایت شاهنامه
شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی با روایت شگفتآور از آفرینش و پیدایش ایران، سرآغاز تاریخ کهن سرزمین پارس را به تصویر میکشد. در این کتاب حماسی، از کیومرث و هوشنگ تا جمشید و فریدون، پهلوانان و پادشاهانی معرفی میشوند که بر اتحاد قبایل آریایی و بنیانگذاری حکومت ایران تأکید داشتند. داستانهای اساطیری شاهنامه، نمود ارزشهای پهلوانی، […]
خیام نیشابوری مست و هوشیار
خیام نیشابوری، خردمند چندوجهی سده پنجم هجری، نقطه تلاقی شعر، فلسفه و علوم ریاضی است. رباعیات خیام با زبان ساده و عمق فلسفی بینظیر، پرسشهای بنیادین زندگی و طبیعت را واکاوی میکند. در دانش ریاضیات و جبر، آثار خیام پایهگذار روشهای حل معادلات درجه دوم و تعیین نسبتهای هندسی بوده است. تحقیقات نجومی او در […]