جنبش تنباکو و قرارداد رویتر

  جنبش تنباکو یکی از نخستین قیام‌های مدنی تاریخ معاصر ایران است که در اعتراض به قرارداد امتیاز تنباکو میان دولت قاجار و شرکت بریتانیایی در سال ۱۲۶۸ هجری شمسی شکل گرفت. این جنبش با فراخوان تحریم تنباکو به رهبری علما و مراجع تقلید از جمله میرزای شیرازی آغاز شد و واکنش گسترده مردم ایران […]

طبری مورخ مرموز

kjjsd ابن جریر طبری (متولد ۲۱۷ هجری قمری در طبرستان) یک مورخ، مفسر و نویسنده برجسته اسلامی است. کتاب تاریخ طبری اثر ماندگار او، نخستین تاریخ جهان اسلام از آغاز خلقت تا قرن دهم هجری به شمار می‌آید. سبک مستندنگاری دقیق، استفاده از منابع معتبر و روایت بی‌طرفانه، کتاب تاریخ طبری را به مرجع اصلی […]

امیر اسماعیل سامانی فرمانروای بزرگ و عادل

قسمت اول:امیر اسماعیل سامانی فرمانروای بزرگ و عادل قسمت دوم:پایان یک امپراطوری بزرگ   امیر اسماعیل سامانی، بنیان‌گذار مقتدر سلسله سامانیان و چهره‌ای تاثیرگذار در تاریخ ایران اسلامی، در قرن چهارم هجری بر خراسان حکم می‌راند. دوران فرمانروایی او با رونق فرهنگی، توسعه معماری و ترویج زبان فارسی کلاسیک همراه بود. امیر اسماعیل، با ایجاد […]

آناهیتا ایزد بانوی آب در ایران باستان

نخستین نشانه‌های پرستش آناهیتا، ایزدبانوی آب و باروری، به هزاره دوم پیش از میلاد بازمی‌گردد. اما ساختار رسمی این آئین در دوران هخامنشی شکل گرفت و معابد باشکوهش در پاسارگاد و شوش، پیوندی زنده با خاک و مردم خلق کرد. در امپراتوری اشکانی، فراگیری آیین آناهیتا وسعت یافت و معبدهای تازه‌ای برپا شد. اوج درخشش […]

تخت جمشید اولین سازمان ملل در تاریخ بشر

تخت جمشید، شاهکار بی‌نظیر هخامنشی در استان فارس، ترکیبی از عظمت معماری و تاریخ ایران باستان است. این مجموعه باشکوه و منحصر به فرد که با نام پرسپولیس هم شناخته می‌شود، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و هر ساله گردشگران بسیاری را از سراسر دنیا جذب می‌کند. ایوان مراسم، تالار شورا و پلکان‌های […]

مانی پیامبری که دینش ناپدید شد

مانی پیامبر ایرانی، بنیان‌گذار آیین مانوی در سده سوم میلادی، نه فقط یک مبلغ دینی که نابغه‌ای چندبُعدی بود! آموزه‌های او ترکیبی انقلابی از زرتشت، مسیحیت و بودایی بود: “جنگ نور و ظلمت” محور جهان‌بینی اش. شاهکار خلاقانه‌اش؟ خلق کتاب ارژنگ با نقاشی‌های خیره‌کننده (اولین پیامبر-نقاش تاریخ!) گسترش دین به‌عنوان “پیام جهانی” از چین تا روم تاکید بر پرهیز از آزار جانداران و زهدگرایی اما موبدان زرتشتی و شاهان ساسانی تحمل […]

سعدی استاد سخن

سعدی شیرازی، استاد سخن پارسی که پیام‌های انسانی‌اش مرزها را درنوردید! از گلستان پندآموز تا بوستان شورانگیز، هر بیتش آینه‌ای از زندگی است. سفرهای ۳۰ ساله‌اش به از مصر تا هند، عصاره‌ای از تجربه‌های ناب شد: “بنی‌آدم اعضای یکدیگرند“—شعار امروز سازمان ملل! چرا سعدی جاودانه است؟ طنز هوشمندانه در نقد اجتماعی اخلاق کاربردی بدون شعارپردازی ترکیب حکمت و شعر به ساده‌ترین شکل حتی گفتار سعدی هم ضرب‌المثل شد: “سعدی اگر عاشق نبودی، چه می‌گفتی؟“ ارزش […]

نادرشاه افشار

نادرشاه افشار، از چوپانی تا شاهنشاهی آسیا! سرداری که با نبوغ نظامی، امپراتوری ایران را از خاکستر سلسله صفوی برکشید. فتح هند اوج درخشش اوست: لشکرکشی به دهلی، سقوط گورکانیان، و غنایمی افسانه‌ای چون الماس کوه‌نور. او نه تنها فاتحی بیمانند بود، بلکه اصلاح‌گری بی‌رحم هم بود: کاهش مالیات، تقویت ارتش، و سرکوب شورشیان با مشت آهنین. اما قدرت، او را به پارانوئید بدل کرد؛ حتی پسرش را کور […]

امیرکبیر قربانی یک اختلاف تاریخی

امیرکبیر، ستاره‌ای درخشان و زودگذر در آسمان تاریک قاجار. صدراعظمی که اصلاحات شجاعانه‌اش، بنیان‌های کهنه را لرزاند. او تنها یک سیاستمدار نبود؛ نوساز ایران بود. تأسیس دارالفنون (نخستین دانشگاه مدرن ایران)، سرکوب رشوه‌خواری، تقویت صنایع داخلی و اصلاح نظام مالیاتی، گوشه‌ای از دستاوردهای بی‌نظیر اوست. حتی انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه نیز از نوآوری‌هایش بود. اما دشمنان قدرتمند (درباریان و استعمارگران) تاب تحمل این مصلح بزرگ را نداشتند. سرانجام، قتل امیرکبیر در حمام فین کاشان، […]